Alle wetten en regels omtrent ESG op een rij: voor CFO’s

De EU heeft de meest uitgebreide regelgeving omtrent duurzaamheid ter wereld. Al deze wetten en regels zijn ontwikkeld om de doelen die zijn vastgelegd in de Green Deal waar te maken: de toezegging van de EU om klimaatverandering en de achteruitgang van het milieu te bestrijden. Hiermee hoopt de Europese Commissie ervoor te zorgen dat de EU in 2050 klimaatneutraal is.

Hoewel het verbeteren van de duurzaamheidspositie voor bedrijven een steeds belangrijker punt wordt op de agenda, wordt het voor CFO's en finance professionals in toenemende mate lastig om te navigeren door het steeds verder groeiende landschap van wetten en regels. Vooral voor grote organisaties is het moeilijk om op de hoogte te blijven van alle regels die relevant zijn voor hen. Want welke wetten en regels zijn allemaal van toepassing? En hoe kun je hier het beste mee om gaan?

Om jou te helpen met het navigeren door deze berg aan wetten en regels hebben we in dit artikel de belangrijkste voor je op een rij gezet. We nemen je mee in welke regels en wetten voor jou relevant zijn en waarom het belangrijk is om hieraan te voldoen. Ook geven we een aantal handige tips om zo efficiënt mogelijk te werken in lijn met deze wetten en regels.

Waarom is het als CFO belangrijk om te voldoen aan ESG wetgeving?

In toenemende mate worden bedrijven wettelijk verplicht om te rapporteren over hun prestaties op het gebied van duurzaamheid. Als je je als organisatie niet aan deze regels houdt, brengt dit zowel juridische als reputatierisico’s met zich mee. Boetes en sancties kunnen worden opgelegd door toezichthoudende instanties, maar ook kan je negatieve reacties krijgen van investeerders en klanten.

Het moeten betalen van een boete of minder aantrekkelijk zijn voor klanten en investeerders heeft natuurlijk een direct negatief effect op de financiële prestaties van de organisatie, daarom is het voor CFO's en financiële teams enorm belangrijk is om ervoor te zorgen dat de organisatie zich houdt aan de geldende wetten en regels.

Maar naast deze risico’s, brengt de groeiende wet- en regelgeving omtrent ESG ook kansen met zich mee. Door op de hoogte te blijven van alle wetten en regels en transparant te rapporteren over hoe je het doet op het gebied van duurzaamheid, kun je je concurrentiepositie versterken. Zo trek je juist snèller klanten en investeerders aan, waarmee je je organisatie helpt toekomstbestendig te zijn.

Door deze kennis over duurzaamheid te vertalen naar verbeteringen in de processen binnen jouw organisatie die ESG factoren raken, kun je efficiënter te werk gaan en ook nog eens je ESG score opkrikken. Denk bijvoorbeeld aan het verlagen van de CO2-uitstoot door een fietsplan in plaats van een leaseplan voor je medewerkers te hebben. Zowel goedkoper als beter voor het milieu. Of het doen van je inkopen bij ‘groene’ leveranciers, waarmee je duurzame keuzes maakt en je scope 3-emissies verlaagt. Maar aan welke knoppen kun je allemaal draaien? Welke regels en wetten zijn allemaal al actief of gaan dat worden? En welke zijn relevant voor jou? Daar gaan we hieronder verder op in.

Alle wetten en regels omtrent ESG waar je mee maken hebt of gaat krijgen

De EU Taxonomie: wat is milieuvriendelijk?

Allereerst moeten we het hebben over de EU Taxonomie. Hiermee is bepaald hoe in de EU gesproken wordt over duurzaamheid. Naast dat hierin de terminologie is vastgelegd, is de EU Taxonomie een classificatiesysteem waarin is vastgelegd welke activiteiten als "milieuvriendelijk" beschouwd mogen worden. Hiermee wordt je geholpen om te bepalen welke investeringen duurzaam zijn en op welke aspecten van het milieu deze investeringen eventueel impact gaan hebben. Ook helpt het investeerders om bedrijven te beoordelen op het gebied van duurzaamheid, waarmee het voor bedrijven relevant is om hun investeringen te classificeren in termen van de EU Taxonomie.

Met het opstellen van de EU Taxonomie heeft de EU één taal geprobeerd te ontwikkelen om over duurzaamheid te kunnen praten. Hiermee zou duidelijk moeten worden wat wel en niet duurzaam is, om zo ook zogenaamde “greenwashing” te voorkomen.

De richtlijn voor het rapporteren over duurzaamheid: de CSRD

De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) is de Europese richtlijn voor het rapporteren over duurzaamheid (uiteraard geschreven in de taal die in de EU Taxonomie is vastgelegd). Hierin komen alle ESG (Environmental, Social en Governance) factoren aan bod. De voorloper van deze richtlijn is de Non-Financial Reporting Directive (NFRD), waar je wellicht al mee bekend bent.

Wat er in de CSRD anders is ten opzichte van de NFRD? Eigenlijk niet veel. Ten opzichte van de NFRD voegt de CSRD toe dat je een assuranceverklaring van een accountant moet kunnen overleggen over wat jij rapporteert op het gebied van duurzaamheid. Oftewel, als je door de CSRD verplicht wordt om te rapporteren over duurzaamheid, moet je het rapport laten controleren door een accountant.

De Sociaal Economische Raad (SER) laat hier een heldere tijdlijn zien van de uitrol van deze richtlijn over het bedrijfsleven, waarin ze ook verder uitleg geven over de CSRD. Je vindt in het document een beslisboom die je kunt doorlopen om te bepalen of jouw organisatie te maken krijgt met deze rapportageplicht. Op de website van het MVO kun je vervolgens in begrijpbare taal antwoord vinden op de meest gestelde vragen omtrent de CSRD.

Hoe je volgens de CSRD moet rapporteren: de ESRS

Als je met de CSRD verplicht wordt om te rapporteren over duurzaamheid, dan moet je dit doen volgens de European Sustainability Reporting Standards (ESRS). Hierin staat duidelijk beschreven wat de Europese duurzaamheidsrapportage-standaarden zijn, waar je je als bedrijf aan moet houden. De dubbele materialiteit waarmee je duurzaamheidsfactoren moet benaderen is een van de belangrijkste punten binnen de ESRS. De richtlijn helpt om transparantie op het gebied van duurzaamheid te bevorderen. Voor een lijst met de meest gestelde vragen omtrent deze standaard kun je terecht op de website van de Europese Commissie.

Een andere, niet-verplichte rapportagerichtlijn: de GRI

Mocht je middels de CSRD niet verplicht worden om volgens de ESRS de rapporteren, dan kun je er ook voor kiezen dit volgens de richtlijn van het Global Reporting Initiative (GRI) te doen. De GRI is een wereldwijd erkende rapportagestandaard, die je kan helpen met het rapporteren over duurzaamheid. In tegenstelling tot de ESRS hoef je conform de GRI niet alle ESG factoren te benaderen met een dubbele materialiteitsanalyse. Dit maakt het rapporteren volgens de GRI standaard vaak minder arbeidsintensief dan dat doen volgens de ESRS. Hoewel beide standaarden over het algemeen dezelfde terminologie gebruiken, is de GRI een stuk breder, flexibeler en vrijwillig te gebruiken.

Welke kaders gebruikt worden voor ESG rapportages

Binnen deze rapportagestandaarden worden een aantal kaders gebruikt, waarin is vastgelegd hoe specifieke ESG factoren precies gemeten dienen te worden. Het Greenhouse Gas Protocol (GHG Protocol) is zo’n kader, waarin een heldere aanpak staat voor het rapporteren over de uitstoot van broeikasgassen. Omdat je met de CSRD verplicht wordt om te rapporteren over broeikasgassen, waaronder de uitstoot van CO2, moet je een manier vinden om dit te doen. Maar ook als je niet verplicht bent om zelf te rapporteren over de CO2-uitstoot, bestaat er een grote kans dat bedrijven waar je mee zaken doet dit wel van je gaan vragen, omdat zij deze informatie nodig hebben als input voor hun eigen rapport.

In het GHG Protocol is deze aanpak vastgelegd, die wereldwijd toonaangevend is. Binnen het GHG Protocol worden verschillende scopes van uitstoot gedefinieerd, waarna wordt uitgelegd hoe je de broeikasgasuitstoot kunt berekenen en laten zien.

Hoe software jou kan helpen bij het rapporteren over ESG-factoren

Gelukkig is er software waarin dit soort kaders geïntegreerd zijn, waarmee rapporteren over ESG factoren een fluitje van een cent wordt. Binnen Payhawk gebruiken wij het GHG Protocol om de scope 3-emissies mee te berekenen. Met behulp van het GHG Protocol kan onze uitgavenbeheersoftware voor iedere transactie automatisch berekenen wat de CO2-uitstoot is, waarmee je eenvoudig kunt inzien wat de CO2-uitstoot per entiteit, leverancier, afdeling of medewerker is. Hiermee kun je efficiënt rapporteren over je CO2-uitstoot, maar ook gericht actie ondernemen om deze terug te dringen om je prestaties op het gebied van duurzaamheid te verbeteren. Lees hier hoe je scope 3-emissies in jouw onderneming verder kunt terugdringen.

Goed om rekening mee te houden: de Transparantieverorderning

Naast de wetten en regels die we hierboven hebben uitgelicht, is er nog een wet waar je niet direct mee te maken zal krijgen, maar die zeker relevant is. We hebben het hier over de Transparantieverordening (SFDR), wat een wet is die financiële instellingen, zoals banken, verzekeraars en pensioenfondsen, verplicht om te rapporteren over de duurzaamheid van hun financiële producten. Deze wet is er vooral voor bedoeld om beleggers te helpen bij het identificeren van duurzame beleggingen.

Kennis van de Transparantieverordening nemen is relevant, omdat je hieruit kunt halen wat door financiële instellingen wordt aangeprijsd als een duurzame belegging. Hieruit kun je focuspunten halen om in te investeren als organisatie, zodat jij zelf ook gezien kan worden als duurzame belegging. Hiermee kun je als organisatie extern kapitaal aantrekken, waarmee je je verder kunt klaarstomen voor de toekomst.

Waar te beginnen met de ESG rapportage?

Nu je weet welke wetten, regels en richtlijnen relevant zijn voor jouw organisatie ben je natuurlijk benieuwd: hoe kan je beginnen met het maken van de ESG rapportage?

Daarvoor is het eerst handig om te weten wat een ESG rapportage precies inhoudt. Hiervoor kun je ons ebook downloaden, waarin we je meenemen in de belangrijkste zaken voor finance professionals wat betreft de ESG rapportage. Daarna is het zaak om de voor jou relevante duurzaamheidsfactoren te bepalen. Verzamel vervolgens over deze factoren data, bijvoorbeeld met behulp van software als Payhawk Green. Daarna is het een kwestie van deze data uiteen zetten en er een rapportage van maken.

Dat is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan. Om je hierbij verder te helpen geven we je in dit artikel een helder, meer uitgebreid stappenplan, waarin we je uitleggen hoe je in 6 stappen tot een volwaardige ESG rapportage komt. Ook staan in dit artikel handige tips hoe je het opstellen van zo’n rapportage het beste kunt aanpakken.

Wil je alvast de eerste stappen zeggen om je scope-3 emissies te reduceren...?

Jouw organisatie voorbereiden op de toekomst

Hierboven hebben we je meegenomen in de belangrijkste wetten, regels en richtlijnen waar je als CFO of finance professional kennis van moet nemen, als je op de hoogte wilt zijn van alles wat met de ESG rapportage te maken heeft. Door op tijd te beginnen met voorbereiden op het rapporteren over duurzaamheid zorg je ervoor dat je dit op een goede, efficiënte manier kunt doen.

Rapporteren over duurzaamheid is belangrijk, niet alleen omdat je hiermee eventuele boetes voorkomt, maar ook omdat je hiermee de reputatie van je organisatie verder opbouwt. Door de buitenwereld op een heldere manier te laten zien wat jouw organisatie doet op het gebied van duurzaamheid, laat je zien dat je er mee bezig bent, waarmee je aantrekkelijker wordt voor klanten, investeerders en nieuwe medewerkers. Hiermee bereid je jouw organisatie voor op de toekomst. Duurzaamheid wordt immers steeds belangrijker.

Hoe Payhawk jou hierbij kan helpen

Ook hebben we laten zien hoe software je kan helpen bij het opstellen van de duurzaamheidsrapportage. Binnen Payhawk Green worden de kaders van het GHG Protocol toegepast, waarmee voor iedere transactie automatisch wordt berekend hoeveel CO2-uitstoot met deze transactie gemoeid gaat.

Vervolgens kun je met één druk op de knop een rapport uitdraaien van deze CO2-uitstoot, waarmee je de ESG rapportage kunt vullen en per leverancier, klant, team of locatie kunt zien hoeveel CO2 er uitgestoten wordt. Hiermee kun je gericht stappen zetten om als organisatie duurzamer te werk te gaan, waarmee je aantrekkelijker wordt om zaken mee te doen. Benieuwd hoe dit in praktijk werkt? Boek dan een gratis demo, waarin we je laten zien hoe Payhawk en Payhawk Green precies werken.